Βιβλιοβαστός.

Ένας χώρος όπου αποθέτουν τα «βιβλι-όπλα» τους οι γυμναστές.

         Ο γυμναστής σε κάθε εποχή, και κυρίως αυτός που ειδικεύεται και ασχολείται με τη Δημοσιογραφία γενικώς, και με την Αθλητικογραφία ειδικότερα, θα πρέπει να διαθέτει ένα γνωστικό «οπλοστάσιο» που θα του επιτρέπει να ομιλεί, να περιγράφει, να εξηγεί και να διατυπώνει γραπτώς και προφορικώς τόσο τα αθλητικά γεγονότα όσο και την άποψη και γνώμη του για αυτά, καθώς και για όλα τα θέματα τα σχετιζόμενα με τον Αθλητισμό και τη Φυσική Αγωγή.  Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής με ειδικότητα την Αθλητική Δημοσιογραφία παρέχει στα μέλη του μια ενημερωμένη Βιβλιοθήκη ώστε να λαμβάνουν πάντα τη συνδρομή που χρειάζονται. Οι προτάσεις μας μέσα από τη νέα Στήλη «Βιβλιοβαστός» είναι επικεντρωμένες στις ανάγκες του γυμναστή- αθλητικογράφου αλλά και σε αυτόν που ασκεί το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Φυσικής Αγωγής και του προπονητή. Ιδιαίτερη προσοχή δίνουμε σε συγγραφείς της Θεσσαλονίκης αλλά και πονήματα που αφορούν θέματα της Μακεδονίας. Μπορείτε να «αποθέσετε» και εσείς τα έργα που προτείνετε, στέλνοντας μας τις προτάσεις ή τις βιβλιοκριτικές σας για να δημοσιευτούν στο hellasbachas@gmail.com  

1η πρόταση: Εν αρχή είναι τα Λεξικά, όχι όμως όποια και όποια.

Ο Δ. Τσιρόγλου.

         Τα πρώτα «βιβλιόπλα» που θα αποθέσουμε στον Βιβλιοβαστό μας είναι δύο πονήματα του Θεσσαλονικιού συγγραφέα Δημήτρη Τσιρόγλου. Ο συγγραφέας εκπόνησε δύο εργασίες με μεγάλη χρηστική αξία για όσους αρθρογραφούν. Ένα Λεξικό και μια μονογραφία για τον Λευκό Πύργο (την οποία θα παρουσιάσουμε παρακάτω). Το πρώτο, που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1997 (ακολούθησαν και άλλες εκδόσεις) είναι το «Λεξικό Αρχαϊστικών Φράσεων της Νέας Ελληνικής Γλώσσας». Σε μια εποχή όπου ο γλωσσικός αφελληνισμός γίνεται όλο και πιο απειλητικός, καθίσταται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη για τη διατήρηση και ανάδειξη του γλωσσικού πλούτου της Ελληνικής. Το Λεξικό αποτελεί μια προσπάθεια σύνοψης στερεότυπων φράσεων που προέρχονται από την Αρχαία Ελληνική, την Κοινή, τη Μεσαιωνική και την Καθαρεύουσα και χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα αμετάβλητές ή ελάχιστα αλλαγμένες. Με περισσότερες από 2.500 φράσεις, που συνοδεύονται από παραδείγματα και σχόλια, το λεξικό δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να κατανοήσει τις φράσεις και να τις χρησιμοποιεί σωστά, εμπλουτίζοντας έτσι τον λόγο του (προφορικό και γραπτό) και κάνοντας τον περιεκτικό και εκλεπτυσμένο. Στο τέλος του Λεξικού παρατίθεται λατινικό λημματολόγιο. Χαρακτηριστικά δείγματα από λήμματα του λεξικού:

Το εξαιρετικό Λεξικό.

-          Αιχμή του δόρατος, η μυτερή άκρη του ακοντίου, (μτφ.) το πλεονέκτημα, το ισχυρότερο σημείο. Π.χ. Ο παίκτης αυτός αποτελεί την αιχμή του δόρατος της ομάδας.

-          Αντίπαλον δέος, φόβος από ισόπαλο ανταγωνιστή, αίσθημα φόβου που προέρχεται από εχθρό εξίσου ισχυρό. Π.χ. Η ομάδα αυτή είναι το αντίπαλον δέος της άλλης για την κατάκτηση του πρωταθλήματος.

-          Γνωστός και μη εξαιρετέος, οικείος και που δεν πρέπει να εξαιρεθεί. Π.χ. Παραβρέθηκε και ο σύμβουλος της Ε.Π.Ο. κύριος τάδε, γνωστός και μη εξαιρετέος.

-          Δαμόκλειος σπάθη, επαπειλούμενος κίνδυνος. Π.χ. Η απόφαση του Αθλητικού Δικαστή επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ομάδα.

   Και πολλές άλλες εκφράσεις, που χρησιμοποιούμε συχνά χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή σημασία τους ή και την ορθογραφία τους, όπως:  Αχνυμένη σκυτάλη (δυσάρεστες ειδήσεις), δήλιος κολυμβητής (άριστος), καινά δαιμόνια (νέες ιδέες), μήλον της Έριδος (αφορμή για λογομαχία), πάρθιον βέλος (μεγάλη και ύπουλη προσβολή), περί όνου σκιάς (για ασήμαντα θέματα), σκιάς όναρ (ανάξιο λόγου), και άλλα. Αναλογιστείτε συνάδελφοι γυμναστές πόσες τέτοιες εκφράσεις διαβάζετε ή και χρησιμοποιείτε στα κείμενα σας και πόσες φορές είναι σωστή η χρήση τους.

    Μέσα στις δεκάδες εγκωμιαστικές κρίσεις για το έργο που βρήκα, ξεχωρίζω αυτήν του αείμνηστου Βασίλη Ραφαηλίδη (εφημ. Έθνος, 9 Ιουλίου 1997) που γράφει για αυτό: «Το πιο παράδοξο λεξικό που θα ήταν δυνατό να υπάρξει. Όμως δεν θα ήταν δυνατό να φανταστώ πως ένας άνθρωπος θα ήταν δυνατό να ασχοληθεί με ένα τόσο αυστηρά επιστημονικό πρόβλημα, με τόσο άψογα επιστημονικό τρόπο. Ο Δ.Τ. είχε την ιδιοφυώς απλή ιδέα να ψάξει και βρει στα νεοελληνικά κείμενα όχι μόνο τις πιο κοινόχρηστες στη νεοελληνική αρχαιοελληνικές λέξεις, που είναι πάμπολλες, αλλά τις φράσεις εκείνες που τις χρησιμοποιούμε συνεχώς χωρίς να ξέρουμε από πού κατάγονται, από πού μας έρχονται. Αυτό το υπέροχο λεξικό είναι μια καθαρή απόλαυση, ακόμα και όταν διαβάζεται σαν κοινό ανάγνωσμα, όταν δηλαδή δεν χρησιμοποιείται σαν λεξικό».  

2η πρόταση: Και ένα έργο για το πιο γνωστό μνημείο της Θεσσαλονίκης.

Η καλύτερη μονογραφία.

   Ένα επίσης πολύ σημαντικό έργο του συγγραφέα Δημήτρη Τσιρόγλου είναι η μονογραφία του για τον Λευκό Πύργο. Με τίτλο «Ο Λευκός Πύργος» και υπότιτλο «Ήτο ο πύργος ούτος Βαστίλλη τις της Θεσσαλονίκης» (εκδόσεις Σαββάλα, Αθήνα 2000) ο συγγραφέας προσέφερε στο αναγνωστικό κοινό ένα εξαίρετο εργαλείο όπου παρουσιάζεται η ιστορία του Λευκού Πύργου, του εμβλήματος της Θεσσαλονίκης, στο πέρασμα των αιώνων, ιστορία που τεκμηριώνει την άποψη ότι σχεδόν «τίποτε δεν γίνεται χωρίς αυτόν», καθώς είναι «ο συνήθης αυτόπτης μάρτυρας». Το κείμενο το συνοδεύει πλούσιο φωτογραφικό υλικό αλλά και πλήθος ποιημάτων και τραγουδιών που ενέπνευσε το μνημείο.   Παραθέτω το συμπέρασμα, αναφορικά με την ονομασία του Πύργου, που διατυπώνει ο συγγραφέας (σελ.55): «Πάντως οι Θεσσαλονικείς, τουλάχιστον μέχρι πρότινος (ακόμη και λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), ονόμαζαν τον πύργο «Πύργο του Αίματος» ή «Κόκκινο Πύργο» ή ακόμη και «Πύργο του Μαρτυρίου», επειδή εκεί δεινοπάθησαν πολλοί, Έλληνες κυρίως, σε διάφορες σημαντικές ιστορικές περιόδους. «Η Βαστίλλη της Θεσσαλονίκης» ήταν δύσκολο να λησμονηθεί από τους Θεσσαλονικείς, που είχαν συνδέσει τον Λευκό Πύργο με φρικτά βασανιστήρια».

   Καθώς ο Λευκός Πύργος αποτελεί τον χώρο όπου οι φίλαθλοι των Εθνικών μας ομάδων και οι οπαδοί των διαφόρων σωματείων της πόλης γιορτάζουν (με την ανάρτηση σημαιών) τις επιτυχίες τους αλλά και πολλές φορές εκκινούν τις διαμαρτυρίες τους (σε κάποιες περιπτώσεις προκαλούν και φθορές στα μνημεία της πόλης) εναντίον όσων θεωρούν ότι τους αδικούν, το βιβλίο του Δημήτρη Τσιρόγλου δίνει στον αθλητικογράφο σημαντικά εφόδια για την αρθρογραφία του. Περισσότερα βιβλία σχετικά με την ιστορία των μνημείων της πόλης θα «αποθέσουμε» στον Βιβλιοβαστό σε επόμενες δημοσιεύσεις.    

       

Μπαχάς Ιωάννης ("θαλαμοφύλακας", υπεύθυνος και για τον Βιβλιοβαστό).